|
| |
|
| |
| |
|
|
|
|
| |
|
|
Chương Năm
Giử Gìn Chánh Trí
1-2.
Giới là gìn giữ tâm căn ,
Voi say không hại bằng tâm si cuồng .
Tâm cuồng nếu cứ thả rông ,
A tỳ địa ngục sẽ trông đợi mình .
3.
Dây chính niệm buộc tâm điên dại ,
Ta đâu còn lo ngại điều chi .
Nếu làm được vậy thường khi ,
Thì công đức ấy không gì quý hơn .
4-5.
Bao nhiêu thú dữ , cừu nhân ,
Ngục hình , la sát , quỷ thần .
Đều vô hiệu hóa nếu mà giử tâm ,
Thấm nhuần tất cả vì tâm đã thuần .
6-7.
Phật từng dạy vô vàn thống khổ ,
Do tâm sinh tất cả không chừa .
Ngục hình ai đã tạo ra .
Nữ nhân địa ngục ấy là ai sinh.
8.
Bao nhiêu hình cụ kể trên ,
Đều do tâm ác tà nên hiện hành .
Thế nên vật đáng sợ kinh ,
Trong ba cõi chỉ tâm mình đấy thôi .
9.
Nếu làm mọi chúng sinh hết khổ ,
Mới gọi là thí độ cao siêu .
Sao nay chúng vẫn khó nghèo ,
Khi xưa bố thí Phật theo cách nào .
10.
Cái tâm hoan hỷ tặng trao ,
Thân, tài, thiện quả cho bao hữu tình .
Gọi là thí độ cao minh ,
Cho nên bố thí cốt hành từ tâm .
11.
Lùa đâu các loại cá tôm ,
Cùng muôn thú vật tránh cơn săn tầm .
Hãy trừ diệt mọi ác tâm ,
Tức thành Giới độ việc làm không sai .
12.
Trên thế gian dẫy đầy kẻ ác ,
Điều phục sao cho hết chúng đây .
Nhưng khi chấm dứt sân si ,
Cũng như tận diệt thù kia một lần .
13.
Làm sao có đủ lượng da ,
Trải trên đại địa để mà êm chân .
Chỉ cần mảnh nhỏ dưới chân ,
Cũng như lót thảm toàn phần đất đai .
14-15
Kẻ thù ngoài không sao dẹp hết ,
Điều phục tâm cần diệt chi đâu .
Tâm minh quả báo cao siêu ,
Hơn hành động tốt tâm nhiều xấu xa .
16-17.
Tụng kinh , khổ hạnh sa đà ,
Nhưng tâm tán loạn cũng là vô công .
Phật đà cốt dạy tâm tông ,
Không tường lẽ ấy trầm luân ba đường .
18-19.
Khéo giữ đạo tâm thường như thế ,
Thì đâu cần giữ các giới kia .
Giữa đời ác độc xấu xa ,
Nên xem Tâm ấy như là vết thương .
20.
Ta lo chữa nhọt trên thân ,
Sợ khi phát tác khó phần ở yên .
A tỳ ngục khổ vô biên ,
Tâm này ung nhọt đáng nên kinh hoàng .
21-22.
Dù ở giữa ác nhân , nữ sắc ,
Quyết giữ tâm chắc chắn không lui .
Thà ta mất hết thân , tài ,
Quyết không tổn hại tâm này được đâu .
23.
Chắp tay thành khẩn khuyên nhau ,
Giữ tâm cốt yếu gồm thâu hai điều .
Một là chính niệm thường theo ,
Hai là tỉnh giác lúc nào tâm lung .
24.
Kẻ thân bệnh thì không còn sức ,
Làm việc gì lợi ích cho ai .
Tâm mà phiền não sử sai ,
Thiện hành thật cũng không tài nào xong .
25.
Người không tỉnh giác trong tâm ,
Thì không nhớ được pháp phần hay ho .
Những gì học bởi văn , tư ,
Như bình rò rỉ nước vô chảy dài .
26.
Dù có tín , đa văn , tinh tấn ,
Tỉnh giác không, cũng chẳng ích chi .
Nghĩa là khi mất chính tri ,
Liền sa tội lỗi sân si đủ điều .
27.
Lỗi không tỉnh giác thường theo ,
Sau đuôi thất niệm ngõ hầu hại ta .
Cướp bao công đức hà sa ,
Khiến xui ta đọa nẻo tà ác kia .
28.
Bọn giặc bất chính tri , thất niệm ,
Luôn rắp ranh cướp thiện pháp mình .
Pháp thân huệ mạng tiêu dên ,
Lấp đường đến cõi nhân thiên tốt lành .
29.
Vậy nên hành giả tu tâm ,
Không lơi chính niệm trong tâm ý mình .
Nhớ luôn tai họa voi điên ,
Tức thì chính niệm ở yên tâm này .
30.
Nhờ sợ đọa , theo thầy học đạo ,
Nhớ những lời chỉ giáo đinh ninh .
Kẻ nào có đủ đức tin ,
Dễ làm chính niệm phát sinh nơi lòng .
31-32.
Bằng tri kiến rất suốt thông ,
Phật và Bồ tát thấy trong tâm mình .
Đáng nên tàm quý sợ kinh ,
Tư duy như vậy ta liền chính tâm .
33.
Do cửa ý không lơi chính niệm ,
Mà chính tri xuất hiện theo sau .
Những gì quên mất từ lâu ,
Cũng liền trở lại làu làu trong tâm .
34.
Khi mầm ác mới manh nha ,
Biết ngay tai họa để mà giữ tâm .
Ở trong chính niệm bình an ,
Như cây bám vững trong lòng đất kia .
35-36.
Chớ bao giờ ngó lia dáo dác ,
Luôn quyết tâm hạ mắt tầm trông .
Khi cần dưỡng mục nhìn mông ,
Thấy ai hãy cứ ôn tồn hỏi han .
37.
Khi đi quan sát bốn phương ,
Đề phòng bất trắc trên đường ta đi .
Muốn xem sau có việc gì ,
Dừng chân rồi sẽ xoay người ngó lui .
38.
Khi xem kỹ trước sau đường lối ,
Mới tiến lên hoặc thối quay về .
Ở vào tất cả mọi khi ,
Phải nên nhận thức hành vi đáng làm .
39-40.
Mỗi khi đi đứng ngồi nằm ,
Hãy luôn rõ biết thân đang làm gì .
Cái tâm voi chúa cuồng si ,
Buộc nơi trụ Pháp hết khi chạy quàng .
41.
Bậc hành giả tinh chuyên tập định ,
Không lúc nào quên tỉnh giác tâm .
Luôn luôn để ý canh chừng ,
Xem trong tâm ý hiện hành ra sao .
42.
Gặp cơn nguy, dịp ăn khao ,
Không sao chuyên chú tâm vào chính tri .
Cũng nên trú xả an vi ,
Như khi bố thí khó bề trú tâm .
43.
Khi làm một việc gì đã định ,
Nên chú tâm đừng tính lăng xăng .
Phải làm việc ấy cho xong ,
Tính qua việc khác cũng không hại gì .
44.
Thế thì mọi việc thi vi ,
Sẽ nên thành tựu, chính tri cũng thành .
Tâm kia tán loạn không tăng .
Thói quên tỉnh giác không hằng lớn thêm.
45-46.
Giữa đám người xem phim , tán chuyện ,
Hãy đoạn tâm tham luyến việc này .
Đừng vô cớ hại cỏ cây ,
Việc gì phạm giới bỏ ngay không làm .
47-48.
Thân di động, miệng nói năng ,
Trước nên quán xét nên chăng sẽ làm .
Khi tâm nổi giận hay tham ,
Như cây đứng lặng dứt làm, nói phô .
49-50.
Khi tâm khởi lăng xăng tán loạn ,
Phê bình người , ngã mạn , dối , khinh .
Lời thô , ly gián , khen mình ,
Hãy như cây đứng , dứt dừng lời thô .
51-52.
Khi tâm nghĩ đến lợi danh ,
Ham người cung kính muốn thành chủ ông .
Muốn điều ích kỷ hại nhân ,
Hãy như cây đứng , ở an không làm .
53.
Tâm không nhẫn, biếng làm, sợ hãi ,
Muốn thốt lời vô nghĩa linh tinh .
Hoặc sanh thiên ái không bình ,
Hãy như cây nọ đứng yên vững vàng .
54.
Xét từng tâm lý nhiễm ô ,
Ưa làm những việc bá vơ chẳng cần .
Dùng phương pháp trị mỗi lần ,
Kiên trì quyết giữ định an tâm này .
55.
Có tín đức sâu xa , cương quyết ,
Tâm an bình, cung kính, siêng năng .
Biết tàm quý, sợ gieo nhân ,
Luôn luôn mong muốn vui an cho người .
56.
Đừng sinh chán ghét trong tâm ,
Thấy bao nhiêu kẻ thường hằng trái nhau .
Từ bi trải khắp một bầu ,
Thương thay sinh chúng xiết bao mê lầm .
57.
Muốn cho lợi ích riêng mình ,
Và cho sinh chúng, khéo đừng trái sai .
Luôn luôn buộc chặt tâm đây ,
Quán đời như huyễn mây bay cuối trời .
58.
Hãy luôn thấy thân người khó được ,
Được an nhàn vô bệnh khó thay .
Vậy nên cốt giữ tâm này ,
Ở yên bất động sánh tày non cao .
59-60.
Này tâm, ngươi vẫn không sao ,
Lúc chim kên đến tranh nhau thân này .
Đừng xem nó chính tôi đây ,
Ngươi không phải nó , ôm thây ích gì .
61.
Này tâm ý rất ngu si ,
Sao không giữ tịnh thân như cây rừng .
Giữ chi cái bộ máy thân ,
Chứa bao ô uế bại vong thế mà .
62-64.
Trước dùng ý tách da khỏi thịt ,
Dùng tuệ đao lóc thịt khỏi xương .
Chẻ cho đến tận tủy gân ,
Thấy chi tinh diệu , mến thương nỗi gì .
65.
Sao ngươi bám chặt thân này ,
Khi không ăn uống được gì nơi thân .
Máu phân mũi dãi ruột gan ,
Toàn là những thứ vô vàn uế dơ .
66.
Cái thân này chỉ như thực phẩm ,
Cho quạ chồn thú vật ăn thây .
Chỉ nên ham thích thân này ,
Để khi hành thiện sử sai mọi điều .
67.
Nếu ngươi tiếc giữ cái thân ,
Khi giờ chết đến liệu làm được chi .
Tử thần sẽ đoạt tử thi ,
Cho chim thú rỉa , chẳng gì xót thương .
68-69.
Khi tôi tớ không đương nổi việc ,
Ông chủ thường dứt tiệt thù lao .
Nuôi thân mà nó tẩu đào .
Chẳng nên quý chuộng , tơ hào không cho .
70.
Hãy nên xem cái thân đây ,
Như con thuyền tốt đưa người lại qua .
Chuyển thân trong cõi ta bà ,
Thành thân như ý Phật đà bảo ban .
71.
Hãy tự chủ thân lời tâm ý ,
Hãy thường nên lộ vẻ vui tươi .
Chớ nên nhăn mặt nhíu mày ,
Luôn làm bạn tốt mọi loài chúng sinh .
72.
Mỗi khi di chuyển ghế giường ,
Hoặc khi mở cửa, tránh ồn inh tai .
Nói năng hiền dịu hòa hài ,
Luật nghi Con Phật nhớ hay giữ gìn .
73.
Chim bắt cá , mèo rình , trộm cắp ,
Hành động im phăng phắc, nín thinh .
Cho nên thành tựu việc mình ,
Phật hành cũng vậy , mới nên đạo mầu .
74.
Sống chung hãy khéo khuyên nhau ,
Làm lành lánh dữ lời câu chân thành .
Ai khuyên điều lợi cho mình ,
Xem như thầy dạy , tận tình sửa sai .
75-76.
Hãy khen ngợi những lời khéo thuyết ,
Vui theo cùng việc phước của người .
Nếu ai ca tụng đức ngươi ,
Phản quan xem thử lời người đúng sai .
77.
Hãy nên tùy hỉ thiện hành ,
Niềm vui khó được biến thành bao la .
Khi trong khắp cõi ta bà ,
Xiết bao thiện sự người ta hiển bày .
78.
Vui theo chẳng có gì mất mát ,
Mà đời sau phúc lạc càng sâu .
Nếu do ganh tị phát rầu ,
Sẽ thêm thống khổ đớn đau nhiều bề .
79.
Lời chân thật hãy nói ra ,
Nghĩa lời minh bạch nghe mà hân hoan .
Lìa bao động lực tham sân ,
Nhu hòa , thích đáng thêm phần an vui .
80.
Hãy nhìn với từ tâm, thành thực ,
Mọi hữu tình, xem thật từ đây .
Tôi nhờ cậy chúng sinh này ,
Mà ngôi chính giác tương lai viên thành .
81.
Nhiệt tâm khởi niệm làm lành ,
Hãy tu đối trị ác hành thường xuyên .
Như nơi ba thứ phước điền ,
Nếu gieo sẽ gặt vô biên phúc phần .
82.
Trang bị đủ đức tin, trí sáng ,
Hãy thường nên hành thiện không lơ .
Bao nhiêu việc tốt chớ từ ,
Tự mình đương lấy chẳng nhờ cậy ai .
83.
Tiến tu sáu độ đêm ngày ,
Chớ vì việc nhỏ mất ngay pháp lành .
Hãy thường thương tưởng chúng sinh ,
Sao cho tất cả hữu tình an vui .
84.
Rõ đạo lý như Kinh vẫn dạy ,
Nên thường xuyên ích lợi hữu tình .
Như lai Thiện thệ cao minh ,
Khai vài giới cấm thanh văn phải gìn .
85.
Lúc ăn san sẻ trước tiên ,
Cho ba ác đạo , bậc hiền , đơn côi .
Khi ăn vừa đủ nên thôi ,
Mặc thì nhớ giữ không ngoài ba y .
86.
Cái thân để duy trì chính pháp ,
Chớ nên vì việc vặt hi sinh .
Nếu hay như vậy tu hành ,
Chóng nên ước nguyện chúng sinh mong chờ .
87.
Chẳng nên thí xả mạng này ,
Nếu không bi nguyện sánh tày biển non .
Đời đời chỉ nguyện xả thân ,
Mưu cầu lợi ích muôn vàn chúng sinh .
88-89.
Không nói pháp cho người thiếu lễ ,
Cầm gậy , dù , binh khí , trùm đầu .
Cho người nữ không bạn bầu .
Với người thiếu trí pháp sâu chớ bàn .
90.
Nương theo kinh giáo tu hành ,
Không tuyên pháp tiểu cho trình độ cao .
Hạnh bồ tát chớ lãng xao ,
Không dùng chú thuật âm mưu dối người .
91.
Khi vứt tăm xỉa và nhổ bọt ,
Đồ uế dơ hãy lấp đất lên .
Những gì phế thải linh tinh .
Nước trong , đất sạch không nên vứt vào .
92.
Lúc ăn chớ ngậm cơm đầy ,
Không nhai ra tiếng miệng thì há to .
Khi ngồi không duỗi chân ra ,
Hai bàn tay chớ xoa chà vào nhau .
93.
Ở những nơi xe, tàu hỗn tạp ,
Không cùng người khác phái kề bên .
Tránh điều dễ mất niềm tin ,
Thế gian dị nghị cơ hiềm dứt ngay .
94-95.
Chớ ra hiệu bằng búng tay ,
Nên cung kính duỗi bàn tay chỉ đường .
Tỏ bày ý kiến nhẹ nhàng ,
Vung tay múa ngón thói thường chớ theo .
96.
Khi nằm ngủ quay đầu phương Bắc ,
Hướng niết bàn của Phật Thế tôn .
Duy trì tỉnh giác quyết tâm .
Đến khi muốn thức phải choàng dậy ngay .
97.
Giới điều bồ tát luật nghi ,
Không sao kể xiết những gì trong kinh .
Hãy nên dốc hết sức mình ,
Tu trì giới tịnh tâm hành như trên .
98-99.
Kinh Ba tụ ngày đêm sáu buổi ,
Đọc cho thường , sám hối tội khiên .
Nương theo năng lực kể trên ,
Theo lời Phật dạy tinh chuyên tu hành .
100.
Giới nào có giới chẳng cần ,
Cho Con Phật muốn viên thành phước sơn .
Khéo hành như vậy luôn luôn ,
Quyết là phước đức tràn tuôn vô ngần .
101.
Dù trực tiếp hay là gián tiếp ,
Mỗi hành đều hướng nghiệp lợi tha .
Bao nhiêu công đức hà sa ,
Hướng về quả Giác cũng cho hữu tình .
102.
Dù cho mất tính mạng mình ,
Quyết không từ bỏ Bạn lành đáng ưa .
Tinh thông giáo nghĩa đại thừa ,
Thực hành viên mãn giới Bồ tát kia .
103.
Những phép tắc hầu thầy nên biết ,
Được nói trong hầu hết Luật, Kinh .
Như trong truyện Cát tường sinh .
Kinh Hoa nghiêm ấy hãy xem cho tường .
104.
Giới thường rải rác trong kinh ,
Vậy nên người học phải tinh Kinh tàng .
Trong Ba kho chứa lời vàng ,
Có kinh “ Thánh xử Không tàng ” đáng xem .
105.
Lại nên biết lý do tu tập ,
Những điều này phải đọc trong kinh .
Học xứ tập yếu là kinh ,
Kèm theo bộ luận trùng tên giải rành .
106-107.
Xem Toát yếu tất cả kinh ,
Luận ngài Long thụ nên xem cho tường .
Những gì Luật chẳng cấm ngăn ,
Hãy nên tu học thế gian nương nhờ .
108-109.
Tóm tắt , nghĩa không lơ tỉnh giác ,
Là luôn luôn quan sát thân tâm .
Và nên y giáo phụng hành ,
Chỉ xem toa thuốc chẳng lành bệnh đâu .
No comments:
Post a Comment